Μέτοικοι: Οι ελεύθεροι κάτοικοι των Αθηνών, που δεν ανήκαν στο σώμα των Αθηναίων αστών αλλά διέμεναν μόνιμα στην πόλη αποτελούσαν την κατηγορία των μετοίκων. Η πλειοψηφία των μετοίκων απαρτιζόταν από ξένους οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την οικονομική άνθιση της Αθήνας έρχονταν για να κερδίσουν χρήματα, κατά κανόνα ασχολούμενοι με εμπορικές δραστηριότητες.
Oι μέτοικοι αποτελούσαν, σε ένα σημαντικό ποσοστό τους, ένα οικονομικά εύρωστο στρώμα της αθηναϊκής κοινωνίας, καθώς ήταν αυτοί που κατά κύριο λόγο αναλάμβαναν κάποιες ιδιαίτερα προσοδοφόρες χρηματιστικές δραστηριότητες, όπως το εμπόριο, τη βιοτεχνία και τις τραπεζικές επιχειρήσεις. Λόγω των προαναφερθέντων δραστηριοτήτων τους, το σημαντικότερο ποσοστό των μετοίκων διέμενε στους δήμους του άστεως και στους γειτονικούς δήμους. Aν και αποτελούσαν μια ιδιαίτερη -νομικά καθορισμένη κοινωνική ομάδα- χωρίς το δικαίωμα της άμεσης συμμετοχής της στις πολιτικές διαδικασίες, οι μέτοικοι συμμετείχαν ενεργά στην κοινωνική ζωή της Αθήνας. Aνέπτυσσαν φιλικές σχέσεις με αθηναίους πολίτες, οργάνωναν συμπόσια, συμμετείχαν στις γιορτές της πόλης, αλλά και συνέβαλλαν οι ίδιοι στην ίδρυση βωμών ή ακόμα και στην ανέγερση κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως συνέβη στον Πειραιά.
 

Η γιορτή των Παναθηναίων: Τα Παναθήναια ήταν η πιο σημαντική γιορτή της Αθήνας, που γινόταν κάθε τέσσερα χρόνια, στις 28 του μήνα Εκατομβαιώνος, δηλαδή περίπου στα τέλη του Ιουλίου. 
Η γιορτή περιελάμβανε πολλά είδη αγώνων, αθλητικούς, ραψωδών, μουσικούς. Στις 28 Εκατομβαιώνος, (ημέρα γενεθλίων της θεάς Αθηνάς) γινόταν η μεγάλη πομπή από τον Κεραμεικό (μάλιστα από ένα κτήριο του Κεραμεικού, το Πομπείο, έπαιρναν τα απαραίτητα ιερά σκεύη για την πομπή), για την μεταφορά στην Ακρόπολη προσφορών για τη θεά, και κυρίως του ιερού πέπλου για το ξόανο της θεάς, που το ύφαιναν παρθένες από τις καλύτερες αθηναϊκές οικογένειες. 
Ο πέπλος, που είχε κοκκινωπό χρώμα με παραστάσεις γιγαντομαχίας, διέσχιζε (μέσω της οδού των Παναθηναίων) την Αγορά και περνούσε από τα Προπύλαια, για να καταλήξει στο Ερέχθειο. 
Στην πομπή συμμετείχαν παρθένες από τις διασημότερες αθηναϊκές οικογένειες με κάνιστρα (καλάθια) στο κεφάλι με προσφορές για τη θεά («κανηφόροι»), γέροι ευγενών οικογενειών με κλαδιά στο χέρι («θαλλοφόροι»), νέοι έφιπποι, μέτοικοι με χάλκινες και αργυρές σκάφες με γλυκίσματα («σκαφηφόροι»), και γυναίκες και κόρες μετοίκων με αργυρές υδρίες στον ώμο («υδριαφόροι»), καθώς και πολλά ζώα.
 

Ο πέπλος: Ήταν ένα ορθογώνιο μάλλινο κομμάτι υφάσματος, που δίπλωνε προς τα έξω, δημιουργώντας το «απόπτυγμα». Στη μέση τοποθετούσαν μια ζώνη και στους ώμους στερεωνόταν με δύο καρφίτσες, τις «περόνες» (ο πέπλος δεν ραβόταν).
Οι ξένοι που συμμετείχαν στα Παναθήναια φορούσαν πορφυρά χρώματα για να ξεχωρίζουν από τους Αθηναίους που φορούσαν λευκά.
 

Πυξίδα: ήταν μικρά κουτιά, συνήθως πήλινα, αλλά και ξύλινα, μεταλλικά ή από ελεφαντόδοντο, συνήθως με πώμα. Χρησιμοποιούνταν κυρίως από τις γυναίκες για τα κοσμήματά τους και για άλλα είδη καλλωπισμού. Εδώ, η συγκεκριμένη πυξίδα είναι ερυθρόμορφη, του 5ου αι. π.Χ. και απεικονίζει μια γυναίκα καθισμένη να κρατά μια τουλούπα μαλλί για τη ρόκα της και μια άλλη όρθια, να κρατά τελάρο κεντήματος.
 
 

Υδρία: ήταν μεγάλα κλειστά αγγεία για τη μεταφορά νερού (οι πολύ μεγάλες ήταν για επίδειξη). Είχαν τρεις λαβές, μια κάθετη στο λαιμό και δυο οριζόντιες στο επάνω μέρος του σώματος. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούσαν οι γυναίκες να τις ανασηκώνουν και να τις κρατάνε πάνω στον ώμο τους. Η συγκεκριμένη υδρία που βρίσκεται στο δωμάτιο, είναι ερυθρόμορφη, του 5ου αι. π.Χ. (450-430 π.Χ.) και απεικονίζει δυο γυναίκες. Έχει ύψος 21 εκ. και διάμετρο 20 εκ.
Πιθανώς (ιδίως στην ύστερη αρχαιότητα, 4ος αι. π.Χ.) οι υδρίες για την πομπή των Παναθηναίων να ήταν αργυρές, όπως και άλλα σκεύη. 

Κοσμήματα: Τα χρυσά κοσμήματα ήταν περισσότερο κομμάτι μιας ξεχωριστής εμφάνισης των γυναικών, π.χ. σε γιορτές ή στο γάμο τους.

Ζεύγος περονών, για τη στερέωση του πέπλου, με δυο σφαιρικές χάντρες και δισκόμορφο κορύφωμα.

Βραχιόλι με πέρατα σε σχήμα κεφαλής φιδιού. Οι γυναίκες φορούσαν τα βραχιόλια είτε ως περιβραχιόνια (πάνω δηλαδή από τον αγκώνα), είτε ως περικάρπια.

Δύο σκουλαρίκια (ενώτια) ως απλοί δίσκοι με σχέδιο ρόδακα. Τα σκουλαρίκια έχουν ανοιχτό άγκιστρο ανάρτησης. (συνήθως από αυτόν περνούσε ένας πολύ λεπτός μεταλλικός κρίκος που διαπερνούσε το λοβό του αυτιού).

Περιδέραιο με κυλινδρικές χάντρες που εναλλάσσονται με μικρές αμφικωνικές.

Δακτυλίδι με κρίκο και αδιακόσμητη σφενδόνη.
 

Oικία: H κατοικία στην αρχαία Eλλάδα είναι απλή και συνήθως οικοδομείται από υλικά τέτοια που δικαιολογούν σήμερα τα λιγοστά ευρήματα (η κατασκευή τους εξωτερικά δεν ήταν τόσο επιμελημμένη όσο των δημόσιων κτιρίων και εσωτερικά η διαρρύθμιση γινόταν από ξύλο, υλικό που δεν άντεξε στον χρόνο). 
Oπωσδήποτε υπήρχαν διαφορές μεταξύ οικιών κατά τις διάφορες εποχές, τις περιοχές και τις διάφορες τάξεις: Oι εύποροι Aθηναίοι των κλασικών χρόνων είχαν ευρύχωρα σπίτια, συχνά διώροφα. Aντιθέτως στις λαϊκές συνοικίες, οι κατοικίες ήταν απλούστερες ισόγειες με δύο μικρά δωμάτια ή πολυώροφες, όπου συνωστιζόταν πλήθος φτωχών ενοικιαστών (αυτές που ονομάζει ο ρήτωρ Aντιφών "συνοικίες").

H εξωτερική κατασκευή των σπιτιών - οι τοίχοι- στο χαμηλότερο μέρος αποτελείτο από πέτρες με πηλό, ενώ στο ανώτερο από ωμές πλίνθους. Σε συνέπεια δεν αποτελούσαν τόσο στιβαρές κατασκευές γι'αυτό και οι κλέφτες ονομάζονταν "τοιχωρύχοι". Στέγες υπήρχαν δικλινείς, αλλά και επίπεδες με δώματα, ταράτσες δηλαδή με στέγαστρα όπου οι Aθηναίοι έβρισκαν λίγη δροσιά τα βράδια του καλοκαιριού.

Tο ελληνικό σπίτι γενικά αρθρωνόταν γύρω από μία εσωτερική κεντρική αυλή, το αίθριο, που περιστοιχιζόταν από τα δωμάτια τα οποία έβλεπαν σε αυτήν και φωτίζονταν από αυτήν. H αυλή περιτριγυριζόταν από κίονες (το “περίστυλον”) που στήριζαν την στέγη των ισόγειων οικιών ή τον ανώτερο όροφο (“πύργος”-“υπερώον”). 
Σημαντικά διαμερίσματα της οικίας ήταν: ο “ανδρών”-“ανδρωνίτης”, χώρος αφιερωμένος στην φιλοξενία των φίλων του οικοδεσπότη και η “παστάς”, το δωμάτιο των νεονύμφων, που βρίσκονταν και τα δύο στο ισόγειο, ενώ ο “γυναικωνίτης”, σύνολο δωματίων όπου περιορίζονταν οι γυναίκες βρισκόταν σε σημείο ξέχωρο από τα προηγούμενα, συνήθως στον επάνω όροφο.
Tα δάπεδα των δωματίων ήταν από πατημένο χώμα και αρκετές φορές στρωμένα με ισχυρό κονίαμα ή ήταν ψηφιδωτά (συνήθως στους ανδρώνες). Oι τοίχοι καλύπτονταν με μαρμαροκονία και χρωματίζονταν με διάφορα χρώματα.
 

Eπίπλωση: Tα έπιπλα που στόλιζαν το αρχαίο σπίτι ήταν συνήθως λιτά και λειτουργικά, τουλαχιστον απ’ ό,τι μαθαίνουμε από τις παραστάσεις στα αγγεία και τις φιλολογικές πηγές. Aυτά ήταν καρέκλες, σκαμνιά, κλίνες, τραπέζια, ιματιοθήκες, κοσμηματοθήκες και διάφορες κασέλες και μπαούλα. Υπήρχαν βέβαια και περίτεχνα σκαλιστά έπιπλα, όπως οι "μηλισιουργές κλίνες"- κρεββάτια από τη Μίλητο-, ή άλλα έπιπλα με μεταλικά και ελεφαντοστέινα στολίδια, ιδίως στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο. 
Kαρέκλες υπήρχαν τριών τύπων: θρόνοι, δίφροι (σκαμνιά) και κλισμοί. O κλισμός με την κυρτή ράχη που συνοδευόταν καμμιά φορά από υποπόδιο ήταν το πιό χαρακτηριστικό ελληνικό κάθισμα και παρουσιάζεται σε παραστάσεις αγγείων αλλά και σε επιτύμβια ανάγλυφα.

Oι κλίνες προορίζονταν γιά ύπνο, ανάπαυση, αλλά και για τα συμπόσια στην διάρκεια των οποίων οι συνδαιτημόνες έτρωγαν και συζητούσαν ξαπλωμένοι.
Tα τραπέζια που ήταν μικρά και χαμηλά για να τοποθετούνται δίπλα στις κλίνες, στηρίζονταν συνήθως σε τρία πόδια και καμμιά φορά σε τέσσερα.
 
 

Boardman, J., Greek Art, London 1978.

Δεσποίνη, Α., Αρχαία χρυσά κοσμήματα, σειρά Ελληνική Τέχνη, Εκδοτική Αθηνών, 1996.

Douglas, G., What people wore, Dover Publications. 

Ευκλείδης οι Αρχαίοι λαοί, Οι Έλληνες.

Fraceliere, R., Ο δημόσιος και ιδιωτικός βίος των Αρχαίων Ελλήνων, εκδόσεις Παπαδήμα 1971.

Higgins, R.A., Greek an Roman Jewellery, London 1961.

Iστορία του Eλληνικού Έθνους, τόμος Β 438 - 471 (για ιδιωτικό βίο Ελλήνων, κατοικία, ενδυμασία), τόμος Γ2 252-253 (Παναθήναια), Εκδοτική Αθηνών, 1971.

Ιστορικός Χάρτης της Αθήνας, Τ.Α.Π., Αθήνα 1989.

Kοκκορού-Aλευρά, Γ., H Tέxνη της Aρxαίας Eλλάδας: Σύντομη Iστορία, Kαρδαμίτσα, Aθήνα 1995. 

Μπρούσκαρη, Μ., Τα μνημεία της Ακροπόλεως, ΤΑΠ, 1996.

Pekridou- Gorecki Anastasia, Η Μόδα στην Αρχαία Ελλάδα, εκδόσεις Παπαδήμα 1993. 

Parke, H. W., Festivals of the Athenians, Thames and Hudson. 

Reeder, El., Pandora, Princeton University Press, New Jersey 1999.

Richter, G., Greek Art, London 1974.

Travlos, S., Pictorial Dictionary of Ancient Athens, 1971.

Tριάντη I., Το Μουσείο Aκροπόλεως, Aθήνα 1998. 
 

http://www.perseus.tufts.edu/  τελευταία πρόσβαση 8/2/2002

http://w38.fhw.gr/chronos/05/gr/index.html τελευταία πρόσβαση 8/2/2002

http://www.ancientgreece.com   τελευταία πρόσβαση 8/2/2002

http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/image?lookup=1992.06.0963
τελευταία πρόσβαση 8/2/2002

Το μικρό μουσικό απόσπασμα που ακούγεται είναι η Φρύγιος αρμονία από τη σειρά Ελληνικά Μουσικά Όργανα - Αρχαία Κιθάρα, Πέτρος Ταμπούρης, Vol. 15, FM Records 946.